West

We zijn nog maar nauwelijks bekomen van de oliebollen, champagne, vuurwerk, jaaroverzichten en favorietenlijstjes of de eerste publicaties over de nieuwe boeken in het nieuwe jaar vragen onze aandacht. Daarbij o.a. Finse dagen de ‘autobiografische’ roman van Herman Koch, die ik absoluut ga lezen.

In november 2019 ontving ik een leesexemplaar van een boek dat pas deze week verschijnt. De begeleidende brief en het onderwerp spraken mij aan. Meteen in begonnen en vrijwel in één adem uitgelezen. Een onverwacht juweeltje, dat ik nu pas onder de aandacht kan brengen. Het betreft West de verrassende, compacte debuutroman van de Amerikaanse auteur Carys Davies.

Het verhaal start in Pennsylvania aan het begin van de 19^e eeuw. Cy Bellmann, weduwnaar en muilezelhouder leest in de krant dat er in Kentucky gigantische, eeuwenoude botten zijn gevonden. Hij raakt in de ban van deze ontdekking en langzaam rijpt bij hem het plan om zelf op onderzoek uit te gaan en met eigen ogen deze reusachtige monsters te zien rondstruinen in de wildernis achter de Mississippi, ver weg van zijn schamele boerderijtje.

“Toen de duisternis viel stak hij de lamp aan en las het nogmaals. Hij pakte een mes en sneed het artikel uit en vouwde het twee keer dubbel en stopte het is zijn borstzak, dicht bij zijn hart. Hij voelde zijn ademhaling versnellen. Hij kon niet stil blijven zitten. (…) om het half uur haalde hij het dubbelgevouwen papier uit zijn borstzak en streek het glad op het tafelblad en las het nog een keer: er stonden geen afbeeldingen bij, maar in gedachten zag hij ze voor zich (…)”

Zijn elfjarige dochtertje Bess moet hij achterlaten onder de hoede van zijn nukkige zuster. Buurman Elmar helpt hen, maar zijn bedoelingen blijken duister. Cy belooft dat hij niet langer dan twee jaar wegblijft en Bess regelmatig zal schrijven. Hij bereidt zich voor op een gevaarvolle queeste naar het onbekende, zadelt zijn paard en trekt naar het westen.

Bess blijft achter met alleen een oude schuur vol aftandse dieren en de gouden ring van haar overleden moeder. Zij volgt de route van haar vader op kaarten in de dorpsbibliotheek en wacht op zijn brieven, tevergeefs. De opdringerige aandacht van de zwijgzame buurman voor haar ontluikende vrouwelijkheid wordt steeds hinderlijker. Ondertussen dringt Cy steeds verder door in onherbergzame gebieden. Hij blijft optimistisch, natuurlijk vindt hij die fantastische dieren die in het westen leven. Halverwege krijgt hij gezelschap van een indiaanse jongen met een buitenissige naam: Oude Vrouw In De Verte.

“Wat aten ze? Hielden ze van vlees, of van planten? Joegen ze, net als wolven, op bizons, om die te verslinden? Waren ze ondanks hun reusachtige afmetingen, snelvoetig? Of bewogen ze zich traag, rustig, als de wolkenwezens die zijn gedachtewereld binnen waren gedreven toe hij voor het eerst op berichten was gestuit over hun mogelijke aanwezigheid? Waren het jagers of verzamelaars?”

West balanceert op de grens van tragedie en komedie. Per hoofdstuk wisselt de schrijver tussen het thuisfront en de steeds verder trekkende vader, die zijn onmogelijke droom achterna reist. Deze wonderlijke geschiedenis heeft een beklemmende spanningsboog, die eindigt in een onvermijdelijk ontknoping. Het is zonder meer een van die boeken die echt onvergetelijk zijn. Dat bleek bij het schrijven van mijn column. Slechts een enkele regel teruglezend ‘zat ik er meteen weer helemaal in!’

Het deed mij ook denken aan de unieke sfeer in De vlucht van Ferreira Carrasco. De recensies bij het verschijnen van de Engelstalige editie waren unaniem lovend, zoals in The Times: ‘Prachtig triest. Davies’ krachtige proza is een wonder – ze creëert hele werelden met een paar behendige pennenstreken.’ 

Een ‘beeldschone en adembenemende’ roman om een nieuw jaar vol leesplezier mee te openen. Aanrader.